Komunikacja interkulturowa w pracy międzynarodowej

Poświęć chwilę na refleksję: Czy cenisz sobie bezpośrednie informacje zwrotne i nie odbierasz ich jako krytyki? W takim razie należysz do tak zwanych “kultur niskiego kontekstu”, preferujących bezpośredni styl komunikacji. Czy masz tendencję do rozbudowanych konstrukcji, kiedy prosisz o coś swojego rozmówcę? W takim razie możesz być członkiem kultury, która ceni sobie strategie grzecznościowe, aby nie stracić twarzy.

Aby skutecznie komunikować się między kulturami, warto pamiętać, że istnieją różnice kulturowe w stosowaniu strategii komunikacyjnych. Może to przejawiać się na przykład w sposobie, w jaki kultury wyrażają informację zwrotną i niezgodę, ale także w sposobie negocjowania lub prowadzenia prezentacji (Lüsebrink, 2016, s. 59), a nawet w różnych strategiach grzeczności słownej.

Poniżej dowiesz się o niektórych umiejętnościach komunikacyjnych, które mogą być pomocne w komunikacji międzykulturowej.

Dostosuj swój styl komunikacji:

W transnarodowej, międzykulturowej komunikacji mogą pojawić się nieporozumienia – niezależnie od kompetencji językowych – ponieważ partnerzy mogą mieć różne style komunikacji. To, jak otwarcie można powiedzieć swojemu partnerowi, że się z nim nie zgadzamy, jest kwestią kultury. Niektóre kultury pozwalają swoim członkom na bardzo otwarte wyrażanie sprzeciwu i członkowie tych kultur czują się komfortowo, a nawet doceniają otrzymywanie pomocnych informacji zwrotnych, kiedy popełnili błąd. Dlaczego tak się dzieje?

Kultury różnią się stopniem, w jakim ich członkowie poruszają określone tematy w sposób mniej lub bardziej bezpośredni. Tak zwane “kultury niskiego kontekstu” preferują bezpośredni styl komunikacji. Członkowie tych kultur polegają na dosłownym znaczeniu słów. “Kultury wysokiego kontekstu” preferują pośredni styl komunikacji. W tych kulturach ważne jest, aby czytać między wierszami i obserwować zachowania niewerbalne w celu uchwycenia całego znaczenia komunikatu.

Oto kilka cech charakterystycznych dla tych stylów komunikacji:

Oto skala pokazująca relację kultur pomiędzy biegunami “wysoki kontekst” i “niski kontekst”, koncepcja stworzona przez Edwarda T. Halla. Nachylenie nie jest absolutne, gdyż w zależności od pewnych obszarów tematycznych ta sama kultura może mieć mniej lub bardziej

Wskazówki dotyczące radzenia sobie z trudnymi sytuacjami w komunikacji międzynarodowej

W międzynarodowej, międzykulturowej komunikacji pomocna jest próba dostosowania własnego stylu komunikacji do stylu partnerów.

Szczególnie, gdy znajdujesz się w sytuacji, w której robisz sugestie, komunikujesz decyzje, dajesz instrukcje lub informacje zwrotne, starannie dobieraj swoje zwroty i słowa.

Spróbuj dostosować się do strategii grzecznościowych swoich rozmówców. Jako członek kultury niskiego kontekstu możesz być przyzwyczajony do mniej “pustych zwrotów”, których głównym celem jest zaangażowanie Twojego rozmówcy w temat.

Słuchaj aktywnie:

W transnarodowej, międzykulturowej komunikacji mogą pojawić się nieporozumienia – niezależnie od kompetencji językowych – ponieważ partnerzy po prostu zakładają, że zrozumieli, co zostało powiedziane.

Dlaczego nie sprawdzą dwukrotnie, czy dobrze zrozumieli?

Oto kilka powodów:

• Próba prawdziwego zrozumienia znaczenia słów rozmówcy może być ciężką pracą. Przyjmowanie założeń dotyczących znaczenia jest mniej wyczerpujące, ponieważ można wykorzystać znane schematy interpretacji.
• Próba prawdziwego zrozumienia znaczenia słów Twojego rozmówcy może być dość czasochłonna. Przyjmowanie założeń co do znaczenia jest szybsze.
• Próba prawdziwego zrozumienia znaczenia słów twojego partnera może oznaczać, że być może będziesz musiał zmodyfikować swoje poglądy. To może być niepokojące.
• Próba prawdziwego zrozumienia znaczenia słów Twojego rozmówcy może oznaczać, że nie możesz wypowiedzieć swojego ulubionego zdania, ponieważ nie pasowałoby ono do kontekstu. Może to oznaczać, że będziesz musiał się cofnąć i pomyśleć na nowo.

Mogą jednak istnieć również powody kulturowe, które prowadzą do przyjęcia określonego znaczenia. W zależności od kontekstu kulturowego, konieczność przyznania się do niezrozumienia wypowiedzi może oznaczać utratę twarzy zarówno dla odbiorcy komunikatu, jak i dla nadawcy. Odbiorca czuje się zawstydzony za siebie i za swojego rozmówcę, ponieważ to on powoduje niedogodności związane z koniecznością przeformułowania komunikatu. Nadawca może stracić twarz, ponieważ nie był w stanie wyrazić się wystarczająco jasno, co spowodowało, że druga osoba zaczęła pytać. Z pewnością takie zachowanie można najlepiej zaobserwować w kulturach azjatyckich, takich jak chińska. Ale również w niektórych kulturach europejskich, w sytuacjach komunikacyjnych, w których partnerzy mają inny status w hierarchii, można zaobserwować podobne tendencje.

https://pixabay.com/de/vectors/ton-h%C3%B6ren-mann-ohr-anh%C3%B6rung-musik-159915/

Wskazówki dotyczące aktywnego słuchania w komunikacji międzynarodowej

• Słuchaj uważnie, nie przerywając swojemu rozmówcy.
• Obserwuj siebie. Czy czujesz potrzebę powiedzenia czegoś, kiedy Twój rozmówca jeszcze mówi? Poczekaj, aż Twój rozmówca skończy.
• Spróbuj przeformułować własnymi słowami to, co zrozumiałeś. Jeśli obawiasz się, że sprawisz, że druga strona straci twarz, przeformułowanie może być sposobem na kompromis.
• Postaraj się przyjąć perspektywę sytuacji, w jakiej znajduje się Twój rozmówca. Pomoże to zrozumieć jego lub jej poglądy.
• Nawet jeśli twoje tło kulturowe może na to nie pozwalać, spróbuj zadawać pytania, aby zrozumieć na poziomie treści i na poziomie emocjonalnym.

Zwróć uwagę na ukrytych agentów

W transnarodowej, międzykulturowej komunikacji mogą pojawić się nieporozumienia – niezależnie od kompetencji językowych – ponieważ kontrahenci nie są przyzwyczajeni do odczytywania ukrytych komunikatów. Mogą one być przekazywane za pomocą elementów niewerbalnych, takich jak gesty, mimika i intonacja (część werbalna znajduje się w rozdziale powyżej na temat kultur wysokiego i niskiego kontekstu) lub innych znaczących symboli (patrz również “Wyzwania w komunikacji międzykulturowej” [LINK do rozdziału powyżej]).

Dlaczego trudno jest zauważyć takich ukrytych agentów?

Oto kilka powodów:

• Niektóre kultury mogą być bardziej niż inne wykorzystywane do stosowania ukrytych agentów. W związku z tym łatwiej jest im je zidentyfikować niż innym.
• Nawet jeśli kultury są wykorzystywane do stosowania ukrytych agentów, agenci ci mogą mieć różne znaczenia (uśmiechanie się w kulturach europejskich i azjatyckich).
• Czasami może to być kwestia osobistego nastawienia. Zawsze istnieje ryzyko niedoszacowania lub przeszacowania znaczenia w komunikacji oraz nadinterpretacji lub niedointerpretacji znaczenia w komunikacji.

Wskazówki dotyczące radzenia sobie z trudnymi sytuacjami w komunikacji transkulturowej

• Należy mieć świadomość, że natężenie głosu i tempo mówienia mogą być uwarunkowane kulturowo i dlatego mogą prowadzić do nieporozumień w komunikacji transkulturowej. Aby tego uniknąć, należy obserwować swoich partnerów i dostosować się do ich sposobu mówienia i nawyków.
• Bądź świadomy, że gesty i gestykulacja są również używane w różny sposób w różnych kulturach. W jednej kulturze gesty mogą mieć ściśle określone znaczenie, które w innej może być inne. Ponadto, gestykulacja może prowadzić do nieporozumień międzykulturowych. Niektóre kultury, które nie są przyzwyczajone do gestykulacji, mogą ją źle odebrać jako formę okazywania emocji, do której nie są przyzwyczajone.
• Obserwuj, czy rozpoznajesz powtarzające się werbalne lub niewerbalne sposoby interakcji, takie jak zwroty i strategie grzecznościowe, atrybuty werbalne (tytuły) lub materialne (medale) lub inne rodzaje symboli.

Podobnie jak nauka nowego języka, międzynarodowa komunikacja międzykulturowa jest procesem uczenia się, podczas którego będziesz zauważać swoje własne postępy poprzez ciągłe ćwiczenie świadomości własnych nawyków komunikacyjnych. Ta gotowość do zwiększania własnego potencjału ułatwi Ci otwarcie się na nowe ambitne i interesujące spotkania międzykulturowe. Staraj się o tym pamiętać: Chęć zrozumienia swojego rozmówcy jest postawą, którą można nabyć.