Przejdź do treści

Komunikacja interkulturowa w pracy międzynarodowej

Kultura i jej podstawowe elementy

Poświęć chwilę na refleksję: Wyobraź sobie przez chwilę, jak Twoja organizacja wolontariacka podejmuje ważne decyzje. Czy czujesz się zaangażowany w proces podejmowania decyzji?

W zależności od kontekstu kulturowego Twojej organizacji, mogłeś odpowiedzieć “tak” lub “nie”. Zależy to od pewnych elementów, takich jak na przykład sposób rozumienia hierarchii i manifestowania władzy w Twojej organizacji. Oba te elementy są istotne dla stylu przywództwa w Twojej organizacji.

 

Istnieją różne narzędzia, które pomagają zaobserwować, zrozumieć i porównać elementy kultury. Stanowią one podstawę do refleksji nad zachowaniami, które mogą wydawać się nam dziwne.

Dla tych, którzy pracują w kontekście wolontariatu, tak zwane wymiary kulturowe są odpowiednią podstawą do refleksji, gdy chodzi o pracę w kontekstach międzynarodowych. Wymiary kulturowe opierają się na hipotezie, że istnieją uniwersalne kategorie ludzkich zachowań wspólne dla wszystkich kultur, które jednak przejawiają się w specyficznych dla danej kultury przejawach, kiedy przychodzi do znalezienia rozwiązań dla pewnych wyzwań (Layes, 2010, s. 53s. ).

Wymiary, które służą jako podstawa robocza modułu komunikacji międzykulturowej (Moduł 3), opierają się na najważniejszych pracach dotyczących wymiarów kulturowych autorstwa Geerta Hofstede, Fonsa Trompenaarsa, Edwarda T. Halla oraz The Globe Study.

Interesujący jest fakt, że według Globe Study istnieją grupy krajów, które, analizowane w kontekście pracy, wykazują a) podobne zachowania i b) podobne wartości, co oznacza, że społeczeństwa te mają idealne oczekiwania co do tego, jak powinno wyglądać zachowanie istotne z punktu widzenia kultury.

Oto kilka krajów z badania Globe Study (https://globeproject.com/results/clusters/middle-east?menu=list#list dostęp 21.5.20), które mogą być istotne dla wolontariuszy lub organizacji wolontariackich chcących umiędzynarodowić swoją działalność:

Klaster krajowy Kraje
Anglo
Europa Wschodnia
Europa germańska
Europa Łacińska
Europa Nordycka

https://pixabay.com/de/illustrations/vernetzung-personen-gruppe-3712818/

Z klastrami krajów związane są pewne uniwersalne wymiary kulturowe, które mają jednak swoje specyficzne dla danego kraju przejawy. Poniżej znajdziesz kilka wymiarów kulturowych zaczerpniętych dosłownie z Globe Study, które mogą być istotne dla Twojej pracy (House 2013, s. 12f.). Należy pamiętać, że stopień, w jakim dany wymiar przejawia się silnie lub wyraźnie, zależy od czynników specyficznych dla danej kultury:

 

Wymiary zaczerpnięte z The Globe Study (House, 2013, s. 12 i nast.). Wymiary wolontariatu /kontekst Pytania pozwalające zrozumieć wymiary pracy wolontariackiej
Orientacja na wyniki: Stopień, w jakim kolektyw zachęca i nagradza (oraz powinien zachęcać i nagradzać) członków grupy za poprawę wyników i doskonałość. Wymiar ten może przejawiać się w sposobie, w jaki Twoja organizacja zachęca i wspiera zaangażowanie, szkolenia i działania rozwojowe dla wolontariuszy w celu zwiększenia ich efektywności w nowym międzynarodowym projekcie. Jak jesteś nagradzany (niematerialnymi pochwałami, odznakami “najlepszy wolontariusz roku”), kiedy szczególnie dobrze się spisałeś?

W ilu szkoleniach brał/a udział w ciągu ostatniego roku?

Asertywność: Stopień, w jakim jednostki są (i powinny być) asertywne, konfrontacyjne i agresywne w swoich relacjach z innymi. Wymiar ten może przejawiać się w nastawieniu organizacji lub współpracowników do wzajemnego mierzenia osiągnięć oraz do realizacji własnych interesów.

Kultury mniej konkurencyjne kładą większy nacisk na relacje i tworzenie więzi.

Jak mocno okazujesz swoje pragnienie, aby Twój pomysł został zrealizowany lub cel osiągnięty?
Orientacja na przyszłość: Stopień, w jakim jednostki angażują się (i powinny się angażować) w zachowania zorientowane na przyszłość, takie jak planowanie, inwestowanie w przyszłość i opóźnianie gratyfikacji. Wymiar ten może przejawiać się na przykład w wysiłku, jaki Twoja organizacja wolontariacka wkłada w planowanie spotkań lub przyszłych etapów projektu.

 

Jak długo w przyszłości zamierzasz zbierać owoce swojej pracy?

Jak wygląda Twoje podejście do wydatków pieniężnych?

Humanitarna Orientacja: Stopień, w jakim kolektyw zachęca i nagradza (a powinien zachęcać i nagradzać) jednostki za bycie sprawiedliwym, altruistycznym, hojnym, troskliwym i życzliwym dla innych. Wymiar ten może przejawiać się na przykład w podejściu społeczeństwa do wolontariatu. Czy łatwo jest wam, jako organizacji wolontariackiej, zaangażować ludzi w wasze działania? Czy łatwo jest prowadzić zbiórkę pieniędzy?
Dystans władzy: Stopień, w jakim członkowie kolektywu oczekują (i powinni oczekiwać), że władza będzie rozdzielana równo. Wymiar ten może pokazać, na przykład, w jakim stopniu jesteś przyzwyczajony do struktur hierarchicznych w organizacjach wolontariackich. Można to również zauważyć w sposobie, w jaki ludzie zwracają się do swoich szefów lub rówieśników. Jak zwracasz się do swojego szefa – czy w taki sam sposób, w jaki zwracasz się do innych wolontariuszy?
Unikanie niepewności: Stopień, w jakim społeczeństwo, organizacja lub grupa polega (i powinna polegać) na normach społecznych, zasadach i procedurach w celu złagodzenia nieprzewidywalności przyszłych wydarzeń. Im większe jest pragnienie uniknięcia niepewności, tym bardziej ludzie poszukują uporządkowania, spójności, struktury, formalnych procedur i praw, które regulowałyby sytuacje w ich codziennym życiu. Wymiar ten może przejawiać się np. w złożoności procesów decydujących o akceptacji nowych wolontariuszy w organizacji. Jak dobrze czujesz się z procesami pracy, które nie wydają Ci się jasne?

Jak szczegółowo definiują Państwo swoje procesy robocze?

Podsumowując: Treść tego rozdziału, a w szczególności powyższa tabela, może pomóc Ci w zrozumieniu niektórych niewidocznych i być może nieświadomych elementów Twojej kultury. Uświadomienie sobie własnych elementów kulturowych jest krokiem w kierunku lepszego zrozumienia własnych reakcji behawioralnych. W powiązaniu z grupami krajów tabela może pomóc Ci lepiej ocenić pewne doświadczenia inności, których nie potrafisz wyjaśnić w kontakcie z nowymi kulturami.

 

Zastrzeżenie: Oczywiście istnieje ryzyko stereotypów, kiedy próbujemy przypisać sobie “typowe” zachowania. Należy jednak pamiętać, że wymiary kulturowe opierają się na tym, co można zaobserwować i co jest normalne dla większości członków danej kultury. Ważne jest, by pamiętać, by podchodzić do innej kultury nie patrząc na nią przez pryzmat własnej kultury, ale obserwując ją neutralnie i odraczając osądy.